Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınlarda en sık görülen hormonal bozukluklardan biridir ve doğurganlık çağındaki kadınların yaklaşık %5–10’unu etkiler. Adet düzensizliği, tüylenme, akne, kilo alımı ve yumurtlama sorunları ile kendini gösterebilir. Ancak PCOS tanısı koymak için yalnızca bu belirtiler yeterli değildir. Tanı, klinik değerlendirme, kan testleri ve ultrason bulgularının birlikte incelenmesiyle konulur.
PCOS Tanısında Kullanılan Kriterler
Günümüzde en yaygın kabul gören tanı yöntemi Rotterdam Kriterleridir. Buna göre, aşağıdaki üç bulgudan en az ikisinin varlığı PCOS tanısı için yeterlidir:
- Adet düzensizliği veya yumurtlama bozukluğu
- Seyrek adet görme (oligomenore)
- Hiç adet görmeme (amenore)
- Düzensiz adet döngüleri
- Klinik veya laboratuvar bulgularıyla hiperandrojenizm
- Fazla tüylenme (hirsutizm)
- Akne, yağlı cilt
- Saç dökülmesi
- Kan testlerinde yüksek androjen seviyeleri
- Ultrason bulguları
- Yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistin görülmesi
- Yumurtalık hacminin artmış olması
PCOS Tanısında Kullanılan Testler
1. Fizik Muayene
- Tüylenme, akne, saç dökülmesi, kilo durumu değerlendirilir.
2. Kan Testleri
- LH, FSH, Estradiol
- Testosteron ve DHEAS (androjen hormonları)
- İnsülin direnci (glukoz ve insülin seviyeleri)
- TSH ve prolaktin (benzer şikâyetlere yol açabilecek diğer hormonların dışlanması için)
3. Ultrason
- Vajinal veya karından yapılan ultrason ile yumurtalıkların görüntülenmesi
- Çok sayıda küçük kist ve büyümüş yumurtalık hacmi tanıyı destekler.
PCOS Tanısı Koyarken Dikkat Edilen Noktalar
- Her kadında ultrason bulgusu olmayabilir, bu durumda hormon bozuklukları ön plana çıkar.
- Özellikle ergenlik çağındaki genç kızlarda yanlış tanı konmaması için dikkatli olunmalıdır.
- Benzer belirtilere yol açabilen tiroid, prolaktin yüksekliği veya böbrek üstü bezi hastalıkları dışlanmalıdır.
