Çoğul gebelik; ikiz, üçüz veya daha fazla bebeğin aynı anda anne rahminde gelişmesidir. Tüp bebek tedavilerinin yaygınlaşmasıyla birlikte çoğul gebelik oranları da artmıştır. Bu durum anne adayları için mutluluk verici olsa da, hem anne hem de bebekler açısından riskleri tekil gebeliklere göre daha fazladır. Bu nedenle çoğul gebeliklerde düzenli ve yakın takip son derece önemlidir.
Çoğul Gebelikte Neden Özel Takip Gerekir?
- Erken doğum riski daha yüksektir.
- Düşük doğum ağırlığı sık görülür.
- Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet) riski artar.
- Preeklampsi (yüksek tansiyon ve protein kaçağı) daha sık gelişir.
- Plasenta ile ilgili sorunlar görülebilir.
- Anne adayında halsizlik, kansızlık ve beslenme problemleri daha fazla olur.
Tüm bu nedenlerden dolayı çoğul gebelik takibi, özel bir yaklaşımla yapılmalıdır.
Çoğul Gebelik Takibi Nasıl Yapılır?
1. Erken Tanı
Gebeliğin ilk haftalarında yapılan ultrason ile çoğul gebelik teşhisi konulur. Bu aşamada bebek sayısı ve plasentanın yapısı belirlenir.
2. Düzenli Ultrason Kontrolleri
- İlk trimester (0–12. hafta): Gebeliğin çoğul olduğu kesinleştirilir, bebeklerin kalp atışları ve gelişimi kontrol edilir.
- İkinci trimester (13–27. hafta): Ultrason kontrolleri tekil gebeliklere göre daha sık yapılır. Bebeklerin büyüme hızları, amniyon sıvısı ve plasenta durumu değerlendirilir.
- Üçüncü trimester (28. hafta ve sonrası): Büyüme geriliği, erken doğum riski ve tansiyon sorunları için yakın takip gerekir.
3. Kan Testleri ve Tansiyon Takibi
Anne adayının kansızlık, enfeksiyon, gestasyonel diyabet ve preeklampsi açısından düzenli kontrol edilmesi gerekir.
4. Beslenme ve Vitamin Takviyeleri
Çoğul gebelikte anne adayının enerji, protein, vitamin ve mineral ihtiyacı daha fazladır. Demir, folik asit ve kalsiyum takviyeleri düzenli alınmalıdır.
5. Rahim Ağzı ve Erken Doğum Kontrolü
Rahim ağzı uzunluğu ölçülerek erken doğum riski değerlendirilir. Gerekirse yatak istirahati veya ilaç tedavisi uygulanır.
6. Kardiyotokografi (NST)
Gebeliğin ilerleyen haftalarında bebeklerin kalp atışlarının ve anne karnındaki durumlarının değerlendirilmesi için NST yapılır.
7. Doğum Planlaması
Çoğul gebeliklerde doğum şekli ve zamanı önemlidir.
- İkiz gebeliklerde 37. haftaya kadar doğum planlanır.
- Üçüz ve daha fazla gebeliklerde doğum daha erken haftalarda gerçekleşebilir.
- Sezaryen oranı çoğul gebeliklerde daha yüksektir.
Çoğul Gebelikte Anneye Öneriler
- Düzenli doktor kontrolünü aksatmamak
- Bol su içmek
- Dengeli ve yeterli beslenmek
- Ağır egzersizlerden kaçınmak, hafif yürüyüşler yapmak
- Gerekirse yatak istirahati
- Ani karın ağrısı, su gelmesi, kanama gibi durumlarda hemen doktora başvurmak
