Ultrasonografi, gebelik sürecinde anne ve bebeğin sağlığını değerlendirmede en güvenilir ve en sık kullanılan yöntemdir. Gebeliğin başından sonuna kadar yapılan ultrason kontrolleri sayesinde bebeğin gelişimi, organlarının durumu, plasentanın sağlığı ve anneye ait birçok önemli bilgi takip edilebilir. Ancak ultrason kontrollerinin doğru aralıklarla ve düzenli şekilde yapılması büyük önem taşır.
Gebelikte Ultrason Kontrollerinin Amacı
- Bebeğin kalp atışlarını görmek
- Gebelik haftasını doğru belirlemek
- Çoğul gebelikleri saptamak
- Organ gelişimlerini takip etmek
- Amniyon sıvısı ve plasenta değerlendirmesi
- Erken doğum veya gelişme geriliği risklerini tespit etmek
Ultrason Kontrolleri Hangi Hafta Aralıklarıyla Yapılmalı?
1. İlk Trimester (0–12. hafta)
- Amaç: Gebeliğin rahim içinde olup olmadığını doğrulamak, gebelik haftasını belirlemek, bebek sayısını görmek.
- Özel Kontrol: 11–14. haftada ense kalınlığı ölçümü ve Down sendromu taraması.
2. İkinci Trimester (13–27. hafta)
- Amaç: Bebeğin organ gelişimini değerlendirmek, anomalileri tespit etmek.
- Özel Kontrol: 18–22. haftalarda detaylı (anatomik) ultrason yapılır. Kalp, beyin, omurga, böbrekler, mide, el ve ayaklar incelenir.
3. Üçüncü Trimester (28. hafta ve sonrası)
- Amaç: Bebeğin kilo ve büyüme hızını ölçmek, amniyon sıvısı ve plasentayı kontrol etmek.
- Sık Kontrol Gereken Durumlar: Çoğul gebelikler, gestasyonel diyabet, preeklampsi, gelişme geriliği şüphesi.
Ultrason Türleri
- Transvajinal Ultrason: İlk haftalarda gebeliğin kesinleşmesi ve rahim içi değerlendirme için kullanılır.
- Detaylı Ultrason (Anomali Taraması): 18–22. haftalar arası, bebeğin organ gelişimini değerlendirmek için yapılır.
- Doppler Ultrason: Bebeğe giden kan akımını ölçer, gelişme geriliği ve preeklampsi takibinde önemlidir.
- 4 Boyutlu Ultrason: Bebeğin yüzü ve hareketlerini daha ayrıntılı görmek için kullanılır.
Düzenli Ultrason Takibinin Önemi
- Riskleri erken tespit eder.
- Bebeğin gelişiminde olası sorunlara hızlı müdahale imkânı sağlar.
- Anne adayına gebeliğin sağlıklı ilerlediğini göstererek psikolojik rahatlama sağlar.
Ultrason Kontrolleri İhmal Edilirse Ne Olur?
- Gebelik haftası yanlış hesaplanabilir.
- Yapısal anomaliler gözden kaçabilir.
- Erken doğum veya gelişme geriliği gibi riskler fark edilemeyebilir.
- Anne ve bebek sağlığı için kritik önlemler alınamaz.
